Stichting Verzetsgroep de Liniecrossers
Correspondentieadres:
Brouwerijstraat 20
4845 CN Wagenberg
Herdenking 2016
Liniecrossers in vredestijd
Jaarlijkse adoptieoverdracht weer indrukwekkend
Door Johan van der Vlist.
LAGE ZWALUWE – Het blijft mooi als een wethouder een speech afsteekt die hij zelf schreef. Dat deed Hans Kuijpers vorige week vrijdag
bij de adoptieoverdracht van het beeld van de liniecrosser. Kuijpers ging in op het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, de ellende die
dat teweeg bracht en de uiteindelijke bevrijding van ons land en het einde van de oorlog. Een bevrijding waarin verzetsstrijders zoals de
liniecrossers, een belangrijk aandeel hadden. Een belangrijk aandeel voor de leerlingen is het adopteren van het beeld, om zo de
geschiedenis en het werk van verzetsstrijders nooit te vergeten. Kuijpers noemde in zijn toespraakje de leerlingen 'de liniecrossers in
vredestijd'.
De liniecrossers in vredestijd. Mooi gevonden! Wethouder Hans Kuijpers
noemde de adoptie van het beeld om zo de geschiedenis levendig te houden,
een moeilijke maar belangrijke opdracht voor de leerlingen van groep 7 van
basisschool De Grienden. Zij namen middels de crossingstas, de adoptie over
van de leerlingen uit groep 8 om die volgend jaar op hun beurt weer door te
geven. In de tas zit lesmateriaal dat gedurende het schooljaar wordt gebruikt en
dat beschikbaar is gesteld door stichting Verzetsgroep de Liniecrossers.
Voorzitter Piet Meeuwissen nodigde na een woordje, diverse aanwezigen uit
om net als de leerlingen, bloemen te leggen bij het monument. Na het blazen
van de Last Post door een lid van muziekvereniging Alliance, werd er een
minuut stilte gehouden. Met ondersteuning van Alliance en leden van
shantykoor de Noorderklippers, werd het Wilhelmus gezongen. Als afsluiting
droegen Loes, Amy en Mink een gedicht voor waarvan het middelste couplet
misschien wel het meest aansprekend is. Hieronder de regels:
Klik op de foto hieronder voor méér foto´s van de overdracht
Gij liniecrossers, mannen uit de donkere nacht,
van Biesbosch, Merwede en Maas.
Hoe warm toch klopte je Nederlandse hart,
jullie waren als een rots bij verdrukking en smart.
Er wordt eens de historie van ons land verteld,
het verhaal van verdrukking, verzet en geweld.
Al denkt ook niemand meer aan wat je deed,
niet één onder ons die je daden vergeet
Wethouder Hans Kuijpers legt samen met Lis a en Sil een
bloemstuk bij het beeld.
Loes, Amy en Mink dragen een gedicht voor bij het monument.
Toespraak van de wethouder
Beste jongens en meisjes, beste dames en heren,
We staan hier bij het gedenkteken van de liniecrossers. Bewust zijn we
hier met zijn allen samengekomen. Samengekomen om te herdenken en
respect te tonen voor diegenen die met gevaar voor eigen leven voor
onze vrijheid hebben gevochten. Vrijheid is 71 jaar na onze bevrijding
heel gewoon geworden. Als we niet oppassen, vergeten we de enorme
waarde van vrijheid. Probeer je eens voor te stellen dat je niet bij een
sportvereniging mag omdat je protestant, katholiek, moslim of jood bent.
Of nog gekker dat je als meisje niet naar school mag. Dat klinkt jullie heel
gek in de oren maar het gebeurt nu op dit moment op andere plaatsen in
de wereld echt. Daar is niet de vrijheid die wij zo gewoon vinden.
Hoe komt het toch dat mensen over de hele wereld ruzie maken met
elkaar en oorlog voeren? Waarom kunnen we niet overal in vrede leven
zoals in Nederland? Iedereen wil toch gelukkig zijn? Dat bereik je toch niet
door te vechten met elkaar? Maar geld, macht, hebzucht, ontevredenheid
en jaloersheid kunnen bij sommige mensen vreemde krachten losmaken.
Die mensen denken alleen maar aan zichzelf.
De Tweede Wereldoorlog begon omdat iemand heel ontevreden was. Dat
was Hitler. Hij vond dat alle Duitse mensen werden achtergesteld, geen
eerlijke kans kregen. In het begin vond iedereen hem maar een rare man
maar langzamerhand waren steeds meer mensen in Duitsland het met
hem eens. Het ging zelfs zover dat hij tot de kanselier van Duitsland werd
gekozen. Toen had hij ineens heel veel macht en was het hek van de dam.
Want hij vond dat Duitsland het beste land van Europa was en de
Duitsers de beste en sterkste mensen waren. Daarom moest iedereen in
Europa bij Duitsland gaan horen en begon hij alle landen aan te vallen en
te bezetten. Ook vond hij dat joodse mensen en zigeuners slechte
mensen waren. Die moesten gewoon allemaal doodgemaakt worden.
5 jaar lang is ons land bezet geweest, in oorlog met Duitsland. Sommige
landen nog langer. Maar alle landen vonden dat onrechtvaardig en in die
landen gingen veel mensen in het verzet. Ze wilden bevrijdt worden van
de bezetter. Ze vonden het gemeen om te zeggen dat joodse mensen en
zigeuners slechte mensen zijn en zij wilden hun vrijheid terug.
De liniecrossers, waar dit gedenkbeeld voor is, waren zulke mensen.
Zij waagden hun leven om ons te bevrijden. Zij wilden in vrijheid leven
waarbij iedereen gelijk is.
Zij wilden leven in een land waar we respect voor elkaar hebben, waar
we solidair zijn met elkaar, waar we naar elkaar willen luisteren, waar
we zonder angst onszelf kunnen zijn.
Daarom vind ik de adoptie en jaarlijkse overdracht van dit beeld door
de leerlingen van basisschool De Grienden zo waardevol. Jullie
leerlingen hebben een belangrijke opdracht hier in Lage Zwaluwe. Een
opdracht die van jaar tot jaar wordt doorgegeven. Door de overdracht
van dit beeld hebben jullie de speciale taak om iedereen in Lage
Zwaluwe bij de les te houden. En die les is: wij willen in vrede en
vrijheid met elkaar leven en tonen respect naar elkaar. Jullie zijn de
Liniecrossers in vredestijd. Succes met deze moeilijke maar belangrijke
opdracht het komende jaar.
Wethouder Hans Kuijpers, van de gemeente Drimmelen
Toespraak van de voorzitter
Het afgelopen jaar deelde ik U mede dat de opdracht van onze
stichting, niet alleen het organiseren van de adoptie-overdracht is,
hoewel dit onze prioritei blijft, want iedere keer weer hoor je
geluiden dat kinderen te weinig mee krijgen van de Tweede
Wereldoorlog, dat speelt zeker niet in Lage Zwaluwe. Maar dat we
zeker nog ook opzoek zijn naar de geschiedenis moge duidelijk zijn.
Maar het wel één minuut voor twaalf is. Toch zijn we dit jaar er
wederom ingeslaagd, om een stukje van de geschiedenis van de
liniecrossers (linecrossers) te ontrafelen. Op één van die
zoektochten wil ik U meenemen.
Een zwerftocht, op zoek naar Johannes, roepnaam Jan, Rombout.
Geboren 1913 in Dordrecht. Dat waren de enige gegevens
waarmee ik aan de slag moest. Na tal van keren het internet te
hebben geraadpleegd en wel enkele bruikbare gegevens te hebben
verkregen, bleef er honger naar meer. Dan maar aan de slag met
gegevens als: Johannes Rombout, woonachtig in Dordrecht, in het
jaar 1913 geboren en onderscheiden met de Bronzen Leeuw. Wat
over bleef “het telefoonboek” via internet in Dordrecht raadplegen.
Veertien telefoonnummers met de naam Rombout was mijn
vangst. Er bleef niets anders over dan deze nummers te bellen. Bij
het eerste telefoonnummer werd niet opgenomen. Dan maar het
tweede nummer en hebbes. Mevr. Rombout (tante Jopie), een
schoonzus van Jan Rombout, in de leeftijd van 90 jaar, kreeg ik aan
de telefoon. Zij was getrouwd met een broer van Jan Rombout. Zij
vertelde mij, dat de jongste zus van Jan (tante Sija), geboren in
1930, ook in Dordrecht woonde. Ik moest haar maar bellen, maar
pas nadat zij geïnformeerd was dat ik zou bellen, daar kon ik me
wel in vinden. ’s Middags naar mevrouw de Geus, tante Sija, gebeld.
Maar het resultaat was enigszins teleurstellend, logisch, daar zij in
leeftijd 17 jaar scheelde met haar broer Jan, waardoor het contact
niet zo intens was geweest. Zij kon me wel vertellen, dat hij begin
jaren vijftig naar Australië was verhuisd en later naar Amerika. Ik
vroeg nog om foto’s, maar helaas die had zij niet. Jammer, jammer,
jammer, wat nu? Dan maar weer achter de computer. Eerst
Australië afgezocht, maar helaas. Er was nog één mogelijkheid
over. Op zoek naar Jan Rombout in Amerika en ja… beet. Een heel
van verhaal Nellie Rombout. Een soort overlijdensbericht met een
levensverhaal van haar en haar man Jan. Daarin werd beschreven
dat hij zeer verdienstelijk was geweest in ’44-’45 en in het bijzonder
het crossingswerk. Zij was overleden op 6 februari 2012 in Seattle in
de VS. Haar man overleed in 1970. In het artikel stonden ook de
namen van haar beide dochters: Elzelina en Marjan. Maar ook de
schoonzonen met hun achternamen. Met die achternamen was ik
blij, zo had ik wederom een aanknopingspunt. Ik vond een site met
Ron Petty, een kunstenaar, echtgenote Marjan stond daar ook
genoemd. Op de site stond ook een e-mail adres. Op het moment
dat ik daar doende mee was kreeg ik een telefoontje uit Dordrecht.
Mevr. Rombout, ook een schoonzus van Jan en was getrouw met
Gerrit, zij had al h.e.e.a. vernomen over mijn zoektocht. Er kwam een
prettig gesprek op gang. In haar jeugd had ze vaak haar vakantie
doorgebracht bij familie Jan Rolaf in Drimmelen, hij was postbode in
de Biesbosch. Niet gedacht dat ik een 97 jarige vrouw aan de lijn
had. Maar toen kwam het verlossende woord, zij had een foto en
een artikel dat Jan Rombout had geschreven. Dit kon ik lenen, maar
ondervoorbehoud dat ik het zeker terug zou brengen. Op dat
moment dacht ik aan een ander oplossing. Ik vroeg haar of ze
kinderen en/of kleinkinderen had. Ja, die had ze. Met de sociale
media van nu is veel mogelijk. Zo gezegd zo gedaan. ’s Morgens,
heerlijk in de tuin, toen ik dit verhaal zat voor te bereiden
ging de telefoon. Dat was mevrouw Rombout. Zij had vernomen, dat
er in Lage Zwaluwe mogelijk een plaquette met een tekst bestond
over de line-crossers. Daarop antwoordde ik: “Ja, zelfs een
monument van een crosser”. Dat zou ze nog graag een keertje willen
bezoeken. Ik heb met haar afgesproken, nog eens een bezoekje te
brengen aan Dordrecht en aangeboden met de drie dames een
reisje te maken naar Lage Zwaluwe.
Bij het verorberen van mijn boterhammetje op de middag ging te
telefoon. Een 078 nummer, dat kon niet missen en ja, mevr.
Rombout, ze had een kleindochter gecharterd. De kleindochter vroeg
om m’n e-mailadres en zo had ik binnen twee minuten en het artikel
en de foto!! Mijn droom ging in vervulling en nu zijn ze hier. Mevr.
Rombout en haar kleindochter Evelyn, maar ook tante Jopie. Wilt U
alles weten hoe het bijvoorbeeld in Amerika is afgelopen? Raadpleeg
dan onze spik- splinter nieuwe site.
Piet Meeuwissen
Toespraak van Juf Willy
Goedemiddag,
Er is mij gevraagd om vanmiddag een kort woordje te spreken
namens de basisschool de Grienden. Dit doe ik graag. Het is
belangrijk om stil te staan bij wat er is gebeurd en dit mee te nemen
in het heden. De waarde van herdenken is immers dat wij blijven
denken. Blijven denken aan wat er is gebeurd en wat voor invloed
dat heeft op onze manier van leven, op het feit dat wij in vrijheid
kunnen leven. Wij vinden het dan ook heel belangrijk om aan onze
kinderen van groep 8 mee te geven dat zij moet blijven herdenken
en denken. Dit blijven denken gebeurt vandaag hier, bij de
adoptieoverdracht van het monument van de Linie Crossers.
Adopteren, als je dit woord opzoekt in het woordenboek staat daar
aannemen/aanvaarden. Basisschool de Grienden heeft het
monument dus aangenomen. De kinderen en leerkrachten zijn
verantwoordelijk geworden voor het beeld van de Liniecrossers. En
deze adoptie helpt ons en de kinderen blijven denken. Want dit
beeld herinnert ons aan een bepaalde gebeurtenis. Als je het beeld
alleen maar bekijkt zie je een man ( een crosser) met een
schoudertas over zijn schouder. De kinderen van groep 8 weten nu
echter meer, zij kennen´t verhaal, de gebeurtenis achter deze man.
Zij denken dan terug aan de tijd dat de crossings plaatvonden,
van begin november 1944 tot begin 1945. De kinderen weten dat
dit was om een verbinding op te zetten tussen bevrijd en bezet
Nederland. Zo werden mensen, wapens, goederen maar ook
informatie en medicijnen vervoerd. In het totaal werden ongeveer
374 crossings gemaakt. Stuk voor stuk met gevaar voor eigen
leven voor de crossers. De goederen werden vaak vervoerd in een
schoudertas. Deze tas uit het verleden heeft nu nog een
belangrijke functie. Door deze tas wordt het verhaal doorgegeven
en worden de crossers en hun daden levend gehouden. Als de
kinderen naar het beeld van de liniecrosser kijken, weten zij de
geschiedenis erachter. Dit zorgt ervoor dat de kinderen kunnen
blijven denken en dat herdenken ook echt inhoud krijgt. Weten
dat vrijheid niet vanzelf komt en het besef dat wij van de vrijheid
mogen genieten, dankzij de gebeurtenissen in ons verleden.
Daarvoor zijn wij dankbaar.
Maar ook weten dat je de vrijheid van een ander moet
respecteren. De meeste van ons hebben gelukkig nog nooit een
oorlog meegemaakt. Ruim 70 jaar, lijkt lang geleden, maar het is
slecht een mensenleven. En als je dan het nieuws meekrijgt uit de
wereld om ons heen, bijvoorbeeld uit Syrië, dan beseffen wij ons
maar al te goed dat vrede en vrijheid kwetsbaar zijn