2018 herdenking

Herdenking 2018

Herdenking en overdracht liniecrossersmonument Door Marie-José Mol – de Bont - Weekblad ’t Carillon, publicatiedatum: 14 November 2018 “Laten we herdenken en niet vergeten en zo de herinnering aan deze dappere helden levend houden”. Dat waren de kernwoorden van de adoptie-overdracht van het liniecrossersmonument afgelopen vrijdag in Lage Zwaluwe.

De liniecrossers, gewone mannen, die ’s nachts vaak met gevaar voor eigen leven in kleine kano’s, Corjaals genaamd, de onherbergzame Biesbosch doorkruisten en zo de schakel vormden tussen bevrijd en bezet Nederland. In een crosserstas vervoerden zij medicijnen, informatie, goederen en eten. Soms konden ook personen zoals joden of gestrande piloten een weg vinden naar bevrijd gebied. Er waren twee routes, van Werkendam naar Drimmelen en van Lage-Zwaluwe naar Sliedrecht. Om de herinnering aan deze dappere helden levend te houden, heeft basisschool De Grienden het liniecrossersmonument in 2011 geadopteerd, mede op initiatief van Martin Hoevenaar, zoon van een liniecrosser. Elk jaar draagt groep 8 het monument over aan groep 7. Vrijdagmiddag 9 november vond wederom deze jaarlijkse herdenking plaats. Onder grote belangstelling, waaronder familieleden van liniecrossers, nam Piet Meeuwissen, voorzitter van Stichting Verzetsgroep de Liniecrossers, het woord: “Het is bijzonder om deze bijeenkomst samen met de kinderen te organiseren, zodat zij dit verhaal in de toekomst kunnen doorvertellen.” Loslaten De aanwezige Martin Hoevenaar zei oprecht: ”Ik word zo rustig van het besef dat dit groeit en in goede handen is. Wetend dat de geschiedenis straks niet vergeten wordt, kan ik het rustig loslaten.” Hij gaat door: “Altijd als ik bij dit beeld van mijn vader kom, praat ik met hem en dat is fijn.” De heer Van Gool, zoon masterliniecrosser Bertus van Gool vult aan: “Het is fijn dat de volgende generatie er ook wat mee doet.” Gezamenlijk herinneren In zijn toespraak geeft Burgemeester Gert de Kok aan: “Stichting

verzetsgroep de liniecrossers laat zien dat het herdenken van oorlog, verzet en bevrijding nog altijd van deze tijd is. Er is een mooie traditie ontstaan met de basisschool waarbij aandacht is van het verleden en wat dat betekent tot op de dag van vandaag. Voor de oudere mensen die de oorlog hebben meegemaakt, is het nog altijd dichtbij: “het geluid van de bommen vergeet je nooit.” Daarom is het goed om te blijven herdenken, herinneren en niet te vergeten.” Beste voorbeeld Tweede Kamerlid John Kerstens vindt deze adoptie-overdracht het beste voorbeeld om de geschiedenis aan de oorlog levend te houden, nu er minder mensen zijn die de oorlog hebben meegemaakt. Met de woorden: “Groep 7 doe het net zo goed als jullie voorgangers,” besluit hij zijn speech. Overdracht crosserstas Directeur van Basisschool De Grienden, René Luijten, loopt samen met de leerlingen van groep 7, Jordy en Floor naar de zuil. Noah en Jarre, leerlingen van groep 8, lopen met de crosserstas via de aanlooproute samen met trommelaar André Hoeven ook naar de zuil. “Het is fijn dat we als school kunnen bijdragen om het verhaal van de liniecrossers te laten voortleven,” zegt hij. De leerlingen van groep 7 nemen de crosserstas in ontvangst van groep 8 en zijn vanaf nu een jaar lang verantwoordelijk voor dit monument.

Kranslegging Samen met burgemeester Gert de Kok en tweede kamerlid John Kerstens leggen de leerlingen Sven en Senna een krans bij het liniecrossersbeeld. In de 1-minuut stilte die volgt zijn de emoties over dit verleden voelbaar. Vervolgens halen alle leerlingen een rode of witte bloem uit de mand bij de bloemenmeisjes Sara en Nadia en leggen die op de zuil. Daarna volgen de genodigden en overige belangstellenden. Last Post De Last Post wordt geblazen en aansluitend wordt het Wilhelmus gezongen. Lize, Fleur en Çemal dragen alle drie een prachtig gedicht voor en daarmee is een einde gekomen aan dit officiële gedeelte. Unieke beelden Tijdens het koffiemoment na afloop in basisschool De Grienden, keken de aanwezigen geboeid naar de unieke beelden van onthulling van het monument in 1977 door Prins Bernhard en naar de film die de verzetsgroep had gemaakt over de liniecrossers. Shantykoor De Noorderklippers zong nog enkele liederen waaronder het Biesboschlied. Wat was dit een bijzondere herdenking om mee te maken. Over een jaar zullen we weer hier staan, om zo het verhaal te kunnen blijven vertellen 

Toespraak van Tweede Kamerlid John Kerstens Jongens en meiden. Goed dat jullie er zijn. En fijn dat ù er allemaal bent natuurlijk, dames en heren. Misschien hebben jullie gelezen dat ik in de Tweede Kamer zit. In Den Haag. Gisteren had ik daar een debat over de Tweede Wereldoorlog. In aanloop naar 2019 en 2020. Dan is het (afhankelijk van het deel van Nederland waar je woont) 75 jaar geleden dat we werden bevrijd. Dan is het 75 jaar dat we vrij zijn. Veilig zijn. En in vrede leven. 75 jaar geleden. Dat betekent dat er steeds minder mensen zijn die de oorlog nog zelf hebben meegemaakt. Mensen die nu kleinkinderen hebben. Of achterkleinkinderen. Opa’s en oma’s dus. Heel misschien heeft een van jullie zo’n opa of oma die de oorlog nog zelf heeft meegemaakt. Mijn vader was elf bij het einde van de Tweede Wereldoorlog. Net zo oud als de meesten van jullie nul. Hij is nu al zeventien jaar dood, maar toen ik net zo oud was als jullie heeft-ie mij veel verteld over wat-ie in de oorlog allemaal had meegemaakt. Over zijn opa die bij een bombardement een granaatscherf in z’n hoofd kreeg en dood achteroverviel, in de armen van zijn vrouw; de oma van mijn vader. Over zijn moeder, mijn oma dus, die smokkelde (dus stiekem dingen van België naar Nederland en andersom bracht) om wat geld te verdienen. Over een Canadese soldaat die ze op zolder hadden verstopt. Over een doodgeschoten Duitse soldaat die door z’n kameraden achter een mitrailleur was gezet, zodat het net leek of-ie nog leefde. En over hoe mijn vader met z’n vrienden aan het eind van de oorlog, toen de Duitsers waren gevlucht, in een bos verstopte geweren had gevonden. Die ze allemaal moesten afgeven aan de politie. En dat ze daar heel chagrijnig om waren. En natuurlijk heeft-ie me ook verteld over wat vrede betekent. Dat dat voor ons heel normaal is, maar dat dat lang niet overal op de wereld zo is. Voor heel veel mensen, voor heel veel kinderen niet. Die verhalen over de oorlog, die heb ik altijd onthouden. En daardoor

ben ik ook nooit vergeten hoe belangrijk vrede is. Dat debat in de Tweede Kamer gisteren ging er over hoe je, nu er dus steeds minder mensen zijn die de oorlog zelf nog hebben meegemaakt en daarover kunnen vertellen, er toch voor kunt zorgen dat wij allemaal die oorlog niet vergeten. De verschrikkelijke dingen die zijn gebeurd. De mensen die de oorlog niet hebben overleefd (soldaten, maar ook heel veel gewone mensen). De slachtoffers dus. Maar ook de helden. Zoals bijvoorbeeld de liniecrossers. 21 mannen uit dorpen en stadjes rondom de Biesbosch. Hier uit de buurt dus. 21 gewone mannen. Die schipper waren, schilder, bouwvakker, op kantoor werkten. 21 gewone mannen waaraan je aan de buitenkant helemaal niet kon zien hoe stoer ze waren. Hoe dapper. En dat ze ‘s nachts in kleine bootjes dwars door de Biesbosch vaarden. Waar het aan de ene kant al vrede was. En aan de andere kant nog oorlog. Om spullen van de ene kant naar de andere kant te brengen. En medicijnen. En af en toe ook een gewonde soldaat. Dat deden ze dus ‘s nachts, en soms floten de kogels boven hun oren. Omdat de Duitsers dachten dat ze iets zagen, iets hoorden en hun geweren leegschoten. Op alles wat bewoog. In dat debat ging het over herdenkingen. Over televisieprogramma’s. Over muziekfestivals. Over het internet natuurlijk. Lesprogramma’s op school. En over allerlei andere manieren waarop je ervoor kunt zorgen dat jongeren, kinderen, jullie dus, de oorlog niet vergeten. Wat er toen gebeurd is. Waarom. En dat vrede, vrij zijn, kunnen zeggen wat je denkt, altijd hartstikke belangrijk zijn. Maar nooit vanzelfsprekend. Ik heb bij dat debat verteld dat ik vandaag hier naartoe ging. Naar jullie. Omdat ik dit een perfect voorbeeld vind van hoe je de oorlog en de herinnering eraan bij kinderen levendig houdt. Levend houdt. Door zoiets groots als een wereldoorlog waar je je eigenlijk amper een voorstelling van kan maken, te vertellen met de hulp van persoonlijke verhalen. Van gewone mensen. Mensen net zoals jullie en ik, zoals wij allemaal hier. Die tot ongewone dingen in staat zijn. Dat gold voor die mannen. Maar ook voor jullie. Dat weet ik zeker. En niet alleen voor de jongens. Voor de meiden net zo goed. En door jullie met die persoonlijke verhalen in contact te brengen. Door de adoptie-overdracht vandaag. De Tweede Kamer en de staatssecretaris waren het met mij eens. Dat is mooi. Maar het betekent ook iets voor jullie. Dat jullie extra je best moeten doen om het ‘t komende jaar minstens net zo goed te doen als jullie voorgangers, die nu in groep acht zitten. Ik weet zeker dat dat jullie gaat lukken. Succes! 

Klik op de foto hieronder voor méér foto´s van de overdracht

Toespraak door de burgemeester van Gemeente Drimmelen, Gert de Kok, bij de adoptie overdracht van het monument De Liniecrosser, in Lage Zwaluwe op 9 november 2018 Het is deze maand 74 jaar geleden dat er een einde kwam aan de Duitse bezetting in dit deel van Brabant. Dat betekent dat het volgend jaar 75 jaar geleden zal zijn dat wij werden bevrijd. Extra reden om volgend jaar aandacht te besteden aan dit jubileumjaar. Ter voorbereiding daarop zijn diverse organisaties in en om de Biesbosch 10 oktober jl. bijeen geweest in het Museumeiland in Werkendam om van gedachten te wisselen over activiteiten in het herdenkingsjaar 2019. Eerste ideeën en mogelijkheden zijn verkend en in de gemeente Drimmelen zal woensdag 21 november hier verder over doorgesproken worden met organisaties die in het verleden, maar ook actueel, actief waren op het gebied van herdenking en aandacht schenken aan de Tweede Wereldoorlog en de bevrijding, waaronder natuurlijk ook de Stichting Verzetsgroep de Liniecrossers. U gaat hier meer van horen. De Stichting Verzetsgroep de Liniecrossers laat zien dat herdenken van de oorlog, het verzet en de bevrijding nog altijd van deze tijd is. Sinds 2011 adopteert groep 8 van basisschool De Grienden hier in Lage Zwaluwe het monument de Liniecrosser en houdt daarmee de geschiedenis van de liniecrossers levend. Een mooie traditie is ontstaan en er is blijvende aandacht voor het verleden en wat dat betekent voor de dag van vandaag. Het verleden leert ons dat vrede, veiligheid en democratie niet vanzelfsprekend zijn en dat daarvoor gestreden moet worden en dat we waakzaam moeten zijn voor ontwikkelingen en patronen die dat ondergraven. Dat de lokale basisschool hierbij betrokken is, is een groot goed. Ik zei het al, vandaag is het op een paar dagen na 74 jaar geleden dat d e bommen vielen. De huizen werden vernield en inwoners van onze gemeente werden in één klap uit het leven gerukt. Ouders verloren hun kinderen, kinderen hun ouders, hun broer of hun zus. Is 74 jaar nu lang geleden? Ik moest hieraan denken toen ik nadacht over dit adoptiemoment en besefte dat leerlingen van basisschool De Grienden ver dit adoptiemoment en besefte dat leerlingen van basisschool De Grienden weer hier aanwezig zouden zijn. Groep 8 heeft weer hier aanwezig zouden zijn. Groep 8 heeft dit jaar het dit jaar het herdenkingsmonument weer geadopteerd. De Tweede Wereldoorlog is iets uit de herdenkingsmonument weer geadopteerd. De Tweede Wereldoorlog is iets uit de tijd van jullie opa’s en oma’s. Jullie opa’s tijd van jullie opa’s en oma’s. Jullie opa’s en oma’s hadden toen dezelfde leeftijd en oma’s hadden toen dezelfde leeftijd als jullie nu. Dus als jullie vertellen over de lessen op school over de tijd van als jullie nu. Dus als jullie vertellen over de lessen op school over de tijd van de de liniecrossers vertellen ouders en grootouders wellicht over hun liniecrossers vertellen ouders en grootouders wellicht over hun familiegeschiedenis. Toen

ik jullie leeftijd had, lag de oorlog nog maar een kwart eeuw achter ons. Toch was de Tweede Wereldoorlog voor mij, destijds, een werkelijkheid vanuit het verleden. Voor mij en mijn leeftijdgenoten was vrijheid vanzelfsprekend, ik speelde met de vriendjes die ik wilde, kon voor de sport kiezen die ik graag deed en zei de dingen die ik dacht. Zoals dat vaak bij kinderen gaat, had ik nauwelijks benul van het inschatten en het verstrijken van de tijd. Tegelijk is 74 jaar heel kort geleden. Wie met onze oudere inwoners spreekt weet hoe levendig de herinnering nog is. Eén van hen heb ik laatst nog horen en zien vertellen over zijn verleden. Ik zag hoe hij zijn ogen sloot en het geluid van die vallende bommen weer hoorde. “Burgemeester” zei hij, “dat vergeet je nooit. Ik zie het zó weer voor me”. Een herinnering, zo vers als de dag van gisteren. Dan is 74 jaar heel dichtbij. Minder dan een mensenleven. Het is goed om te blijven herdenken, Herdenken om gezamenlijk te herinneren en niet te vergeten. Herdenken om te eren en daarin troost te vinden. Herdenken om ons te realiseren waartoe de mens in staat is en de vrijheid niet vanzelfsprekend is. Daarom moeten we onze verhalen blijven vertellen. Dus herdenken we met de generaties samen. Maar wat betekent dit voor nu? Als je weet dat vrijheid en democratie niet, en niet voor iedereen, zomaar vanzelfsprekend is. Dat we vrijheid zelf maken en beschermen. Dat je moet blijven bedenken, dat mensen verschillend mogen zijn. Dat je oefent, hoe je omgaat met dat verschil en met verschillende meningen. Je oefent thuis, in je gezin. Je oefent ermee op school. Luisteren naar de mening van een ander en daarvan leren. Elkaar ruimte geven om anders te zijn, van mening te verschillen en tegelijk oplossingen bedenken als er meningsverschillen zijn. Rekening houden met elkaar, dus ook met wat een minderheid vindt. Want wat je leert in het gezin, en op school, dat komt terug in onze gemeenteraad, keert terug in onze democratie. Daarom is het goed dat we vandaag Lage Zwaluwe met elkaar zijn Gebruik is gemaakt van een tekst van Bert Blase, Burgemeester van Beroep, waargebeurde verhalen in Nederland anno nu 

Stichting Verzetsgroep de Liniecrossers

Neem contact

met ons op

Herdenking 2018